احتمالا شما انواع سکه های موجود در بازار را بشناسید یا حداقل اسم آنها را شنیده باشید. این سکه را از نظر اندازه و وزن به 4 دسته تقسیم می کنند:
سکه تمام با وزن 8 گرم و 133 سوت طلای عیار 900
سکه نیم با وزن 4 گرم و 67 سوت طلای عیار 900
سکه ربع با وزن 2 گرم و 33 سوت طلای عیار 900
سکه گرمی (یک هشتم) با وزن 1 گرم و 10 سوت طلای عیار 900
این چهار نوع سکه، سکه هایی هستند که به طور روزانه در بازار ایران مورد معامله قرار می گیرند، منتها هستند سکه های رسمی و بانکی دیگری که به مناسبت های خاص ضرب شده اند؛ مثلا سکه یادبود بانک مرکزی یا سکه حضرت علی و یا سکه هایی که اندازه های متفاوتی دارند. مثل سکه های دو نیم بهار یا سکه 5 بهار یا سکه 10 بهار آزادی
سکه های را از جهات دیگری نیز دسته بندی می کنند. یکی از این جهات، سال ضرب آنهاست. از این لحاظ، به طور کلی سکه های رایج در بازار ایران به دو دسته بزرگ سکه های 86 و سکه های غیر 86 تقسیم می شوند. بنابراین اگر بخواهیم سکه ها را بر مبنای اندازه و وزن و سال ضرب آنها طبقه بندی کنیم، 7 نوع سکه خواهیم داشت:
1- سکه تمام 86 با وزن 8 گرم و 133 سوت طلای عیار 900
2- سکه تمام غیر 86 با وزن 8 گرم و 133 سوت طلای عیار 900
3- سکه نیم 86 با وزن 4 گرم و 67 سوت طلای عیار 900
4- سکه نیم غیر 86 با وزن 4 گرم و 67 سوت طلای عیار 900
5- سکه ربع 86 با وزن 2 گرم و 33 سوت طلای عیار 900
6- سکه ربع غیر 86 با وزن 2 گرم و 33 سوت طلای عیار 900
7- سکه گرمی (یک هشتم) با وزن 1 گرم و 10 سوت طلای عیار 900 (این نوع سکه 86 و غیر 86 ندارد و تمامی سکه های ضرب شده از این نوع بدون تاریخ هستند)
همانگونه که مشاهده می کنید، سکه های 86 و غیر 86 (که اصطلاحا به آنها تاریخ پایین هم می گویند) از لحاظ اندازه و وزن و عیار هیچ تفاوتی با هم ندارند. تنها تفاوت آنها، تاریخ ضرب آنهاست.
سکه ها را از نظر محل ضرب نیز به دو دسته کلی تقسیم می کنند: یا سکه ها توسط بانک مرکزی ضرب شده اند که به آنها سکه بانکی می گویند و یا توسط مرجعی غیر از بانک مرکزی ضرب شده اند که به آنها سکه های غیر بانکی می گویند. سکه های غیر بانکی لزوما تقلبی نیستند، اما بر خلاف قانون وضع شده اند و ممکن است عیار آنها پایینتر باشد و کیفیت ضرب آنها مناسب نباشد. بنابراین به هیچ عنوان توصیه نمی شوند.
